ဗဟုသုတဆိုင်ရာ

၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းတယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ဖွဲ့စည်းပုံကို အတည်ပြုပြဌာန်းတယ်။ ၂၀၁၇ ဖွဲ့စည်းပုံကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်တစ်ခုလုံး စစ်တပ်အောက်ဆီ ရောက်သွားခဲ့ရတယ်လို့ လူထုတွေမှာ ခံစားနေကြရတယ်။ *ထိုင်းတပ်မတော်နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်*ထိုင်းတပ်မတော်မှာ တော်ဝင်ထိုင်းကြည်းတပ်၊ ရေတပ် နဲ့...

စစ်တပ်ဟာ လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှုမှာ အရေးပါခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံရေးနဲ့တော့ အတော့်ကို ကင်းရှင်းခဲ့ပါတယ်။   * ဒီမိုကရေစီအစပျိုးတော်လှန်ရေးနှင့် သက်ဦးဆံပိုင်ပဒေသရာဇ်နိဂုံး*ထိုင်းနိုင်ငံဟာ ကိုလိုနီမဖြစ်ခဲ့တဲ့အတွက် သူတို့အုပ်ချုပ်ရေးကို သူတို့စိတ်တိုင်းကျ တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ကြတယ်။ မြန်မာကတော့ မလွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံဖြစ်တဲ့အတွက် တပါးသူစီမံတဲ့အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ နေသားကျခဲ့ရပါတယ်။ ၁၉၃၂ ခုနှစ်...

ကနောင်မင်းသားနဲ့အတူ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေကိုအတူတူလက်တွဲလုပ်ခဲ့တဲ့ ယောအတွင်းဝန်ဦးဘိုးလှိုင်ကလည်း မြန်မာမင်းအုပ်ချုပ်ပုံစနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ စက်တင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့ဟာ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ ကံဆိုးမိုးမှောင်ကျခဲ့ရတဲ့ နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူလူထုကြီးရဲ့ ဒီမိုကရေစီအရေးတော်ပုံ အောင်မြင်ပန်းဝင်ခါနီးအချိန်ကျမှ စစ်တပ်ကနေ အာဏာကောက်သိမ်းပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈...

၁၈၁၉ ခုနှစ်တွင်မူ ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်၏ ၁၀ ကြိမ်မြောက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ပြီးနောက် အစိုးရများအကြား အာဏာနှစ်ရပ်ပိုင်းခြားမှု ဖက်ဒရယ်စနစ် (Dual Federalism) ကို စတင်ကျင့်သုံးလာရာ ပြည်နယ်နှင့် ပြည်ထောင်စုတို့အကြား အာဏာခွဲဝေမှုမှာ ညီမျှလာပါသည်။ အဆိုပါဖက်ဒရယ်စနစ်က အစိုးရအလွှာအသီးသီးတွင်...

ဖက်ဒရယ်လစ်ဇင်ဆိုသည်မှာ ဗဟို သို့မဟုတ် ဖက်ဒရယ်အစိုးရနှင့် ပြည်နယ်၊ နယ်မြေ၊ စီရင်စု စသည့် အစိုးရအဆင့်ဆင့်အကြား လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာများ ခွဲဝေကျင့်သုံးခြင်းဖြစ်သည်။ ဖက်ဒရယ် တိုင်းပြည်များကို နှစ်ဦးနှစ်ဘက်အပြန်အလှန် လေးစားမှုများကို အခြေခံ၍ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဆိုင်ရာ သဘောတူညီမှုများဖြင့် အတူတကွပူးပေါင်းထူထောင်ထားကြခြင်းဖြစ်သည်။...

ဗိုလ်နေဝင်းက စတင်လို့ စစ်အာဏာရှင်အဆက်ဆက်ဟာ သူတို့လုပ်ခဲ့တဲ့ အမှားတွေအတွက် ဘယ်တုန်း ကမှဝန်ခံခဲ့ရိုးထုံးစံမရှိပါဘူး။ တကသ အဆောက်အဦပြိုခဲ့တာ နှစ်ပေါင်း ၆၀ ကြာခဲ့ပါပြီ။ အဆောက်အဦမရှိတော့ပေမယ့် မျိုးဆက် အလိုက် လက်ဆင့်ကမ်းခဲ့ကြလို့သာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂဆိုတဲ့ အမည်နာမ ပျောက်ကွယ်မသွားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။...

ကိုဂျင်မီ၊ ကိုဖြိုးဇေယျာသော်နဲ့ အခြားနှစ်ဦးကို သေဒဏ်အတည်ပြုပြီး ကြိုးပေးတော့မယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကြောင့်ပဲ အားလုံးဟာ ဝမ်းနည်းဒေါသ ထွက်ခဲ့ကြတာ အမှန်ပါပဲ။ ဒါနဲ့ပက်သက်ပြီး အွန်လိုင်းပေါ်မှာ တုံ့ပြန်မှုတွေ ပလူပျံခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ခံ ပြည်သူ့အစိုးရမရှိဘဲ၊ သမ္မတမရှိဘဲ ကြိုးပေးလို့မရဘူး။ ၁၉၈၉ မှာ...

လစ်ဘရယ်တို့အနေဖြင့် မိမိတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်စောင့်ရှေက်ရန် အလို့ငှာသော်လည်းကောင်း၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း တစ်ဖွဲ့နှင့်တစ်ဖွဲ့ကြား ဖြစ်ပေါ်လာသော ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းရန် သော်လည်းကောင်း မိမိတို့ကိုယ်စား၊ တရားမျှတစွာ ကြား၀င်ဖြေရှင်းပေးနိုင်မည့် နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတစ်ရပ်ကို အလိုရှိကြပါသည်။   ထို့အတွက် မိမိတို့ ပြည်သူလူထုက တစ်ဦးချင်းစီ...

၁၈၀၉ ခုနှစ်လောက်တွင် မက်တားနစ်သည် သြစတီးရီးယားမှ ဘုရင်၏ အားကိုးယုံကြည်ရသော နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။    သူသည် သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင်စနစ်ကို အားပေးထောက်ခံသူ ဖြစ်သောကြောင့် မျိုးရိုးစဉ်ဆက် တန်ခိုးအာဏာ ဆက်ခံရေး (Legitimacy) ဝါဒကို ယုံကြည်သူဖြစ်၏။ ...

၁၈၈၀ ပြည့်နှစ်လွန်များတွင် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး တွေးခေါ်ပညာရှင် သောမတ်စ် ဟေးလ်ဂရင်း (Thomas Hill Green) က ဂန္ထ၀င်လစ်ဘရယ်ဝါဒီများ ယုံကြည်သော စီးပွားရေးတွင် အစိုးရပါ၀င်ပတ်သက်မှုကို ကန့်သတ်ရေး သဘောတရားကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။   မော်ဒန်လစ်ဘရယ်တို့က စီးပွားရေးကဏ္ဍတွင် အစိုးရ ဝင်ရောက်ပေးခြင်းဖြင့်...