ဗဟုသုတဆိုင်ရာ

၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် အစိုးရနှင့် အသားအရောင်ခွဲခြားမှု ကိုဆန့်ကျင်တွန်းလှန်နေသော ခေါင်းဆောင်များ ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက် အရ အသားအရောင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု မရှိဘဲ တန်းတူအခွင့်အရေးပေးထားသော  ကြားဖြတ်ဖွဲ့စည်းပုံ တစ်ခုရေးဆွဲပြီး ၁၉၉၄ ခုနှစ် ဧပြီလ (၂၇) ရက်နေ့တွင်...

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံအများစုသည် ကိုယ်စားပြုရွေးချယ်အုပ်ချုပ်သည့်စနစ်ကို ကျင့်သုံးသည့်အတွက် သူတို့ကို မည်ကဲ့သို့ ရွေးချယ်မည် ဆိုသည့်အကြောင်းအရာသည် နိုင်ငံရေးစနစ်တွင် အရေးပါသော ကိစ္စတစ်ခုဖြစ်လာသည်။ ထိုအကြောင်းအရာသည်ကား ရွေးကောက်ပွဲစနစ်ပင်ဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲစနစ်ဆိုသည်မှာ အခြေခံသဘောတရားအား ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ပါတီ (သို့) ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ရရှိသော ဆန္ဒမဲများအပေါ်တွင် တွက်ချက်၍ လွတ်တော်အသီးသီးတွင် ကိုယ်စားလှယ်နေရာ ရရှိမှုအပေါ် အသွင်ပြောင်းသတ်မှတ်သော စနစ်ဖြစ်သည်။ ​ဆန္ဒမဲလက်မှတ်များကို အသွင်ပြောင်းတွက်ချက်ရာတွင် စနစ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခု မတူညီသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲစနစ်အမျိုးအစားများစွာ ရှိနေသော်လည်း အဓိကအားဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲစနစ် (၃) မျိုးကို အသုံးများသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ထိုစနစ် အမျိုးအစားကြီး (၃) မျိုးကို ထပ်မံလေ့လာပါကမျိုးကွဲစနစ် (၉) မျိုး ရှိသည်ကို တွေ့နိုင်သည်။ စနစ် (၃) မျိုးမှာ - ​(၁)​အများစု ကိုယ်စားပြုစနစ် (Plurality/ Majority System) ​(၂)​အချိုးကျ ကိုယ်စားပြုစနစ် (Proportional Representation (PR) System) ​(၃)​ရောနှောပေါင်းစပ်စနစ် (Mixed System) တို့ ဖြစ်သည်။...

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီးသည် ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် ဥရောပတွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ၁၉၄၁ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ (၇) ရက်နေ့တွင် ဂျပန်နိုင်ငံသည် စစ်မကြေညာဘဲ အမေရိကန်ရေတပ်စခန်းဖြစ်သည့် ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ထဲ ပါဝင်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၁ -၁၉၄၂ ခုနှစ်များတွင်...

နောက်ခံသမိုင်း ဗြိတိသျှ နယ်ချဲ့တို့သည် ၁၈၂၄ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ်၊ ၁၈၅၂ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ်၊ ၁၈၈၅ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ကျူးကျော်စစ် (၃)ကြိမ် ဆင်နွဲခဲ့ပြီး ဗမာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံးအား သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၀၆ခုနှစ်၊မေလ(၁၀)ရက်တွင် ရန်ကုန် ကောလိပ်ကျောင်းသား မျိုးချစ်လူငယ်တစုဖြစ်သော  ဦးဘဖေ၊ ဦးမောင်ကြီး၊      ဒေါက်တာဘရင် တို့မှ   စတင်စည်းရုံး လှုံ့ဆော်ခဲ့ပြီး ဦးမေအောင်၊ ဦးခင်၊ ဦးဘဒွန်း၊ ဦးစံဘ၊ ဦးစံလွင် ၊ ဦးလှဖေ၊ ဦးသိန်းမောင်၊ ဦးစိန်လှအောင် စသောပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကလျာဏယုဝအသင်း (ဝိုင်အမ်ဘီအေ) ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ အမျိုးဘာသာ သာသနာ အကျိုးအတွက်...

ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံးနှင့် အခြေခံအကျဆုံး ဥပဒေ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးစနစ်ပုံစံကို တရားဝင်ရေးဆွဲဖေါ်ပြထားသော အထောက်အထားတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံ ဥပဒေများထဲတွင် ပြင်ဆင်ရန်ခက်ခဲသော ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေ နှင့်  ပြင်ဆင်ရန်လွယ်ကူသော ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေဟူ၍ ထပ်မံခွဲခြားထားသည်။  A.V...

မျက်မှောက်ကာလတွင် ကမ္ဘာနိုင်ငံများ တည်ထောင်ဖွဲ့စည်းမှု၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအပေါ် အရေးထားမှု၊ နိုင်ငံရေးစနစ် သန်မာအားကောင်းမှု စသည်တို့ကို တိုင်းတာရာတွင် ထိုနိုင်ငံ၏ ပြဋ္ဌာန်းထားသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို လေ့လာခြင်းဖြင့် အလွယ်တကူသိရှိနိုင်ပါသည်။ နိုင်ငံတစ်ခု၏ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေသည် နိုင်ငံတော် (အုပ်ချုပ်သည့် အစုအဖွဲ့)...

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀၁၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ ဝေးကွာနေခဲ့သော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲကို ပြန်လည်ကျင်းပနိုင်ခဲ့၏။ သို့သော်ထိုရွေးကောက်ပွဲသည် စစ်အာဏာရှင်အုပ်စုဝင်ဖြစ်သည့် ကြံခိုင်ရေးပါတီအား အာဏာ ရရှိအောင် နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ပုံဖော်ဖန်တီးယူသွားသော ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုမျှသာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်...

အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီလက်အောက်တွင် ၁၈၅၇ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၇ ခုနှစ်အထိ နှစ်ပေါင်း (၉၀) ကျရောက်ခဲ့သော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်မှ ၁၉၅၀ အထိ ဒိုမီနီယံ နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် တည်ရှိခဲ့သည်။ လူဦးရေ စုစုပေါင်းမှာ...

အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ တာဝန်ယူခဲ့တဲ့ သြစတြေးလျ အထူးတပ်ဖွဲ့ ၁၉ ဦးဟာ အာဖဂန်အရပ်သား နဲ့ အကျဥ်းသား ၃၉ ဦးကို သတ်ဖြတ်မှုအပြင် နောက်ထပ် ၂ ဦးကိုလည်း ရက်ရက်စက်စက် ညှဥ်းပန်းခဲ့တဲ့အတွက် စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်တယ်ဆိုတဲ့ အစီရင်ခံစာ ၂၀၂၀ခုနှစ်...

လွတ်လပ်ရေးအကြိုကာလဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည်ဒုတိယကမာစစ်ကြီး၏ အစိတ်အပိုင်း စစ်မြေပြင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မဟာမိတ်နိုင်ငံများကတစ်ဖက်၊ ဂျပန်ကတစ်ဖက်စစ်ရေးတင်းမာလျက်ရှိသည်။ မြန်မာလူငယ်များကတော့ ဝါဒရေးရာများ၊ နိုင်ငံတကာအုပ်စုများတွင်ပါ၀င်ရေးထက် ယင်းအခြေအနေကို အမြတ်ထုတ်ကာ မြန်မာပြည်ကိုဗြိတိသျှကျွန်ဘ၀မှ လွှတ်လပ်ရေးအရယူရန်ရည်ရွယ်ထားသည်။ ထိုရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်မြန်မာမျိုးချစ်လူ ငယ်များသည် ဆရာကြီးသခင်ကိုယ်တော်မှိုင်းဦးဆောင်မှုအောက်တွင်စုမိခဲ့ကြသည်။ လွှတ်လပ်ရေးအရယူရန်အတွက်စဥ်းစားကြရာတွင် ၁။ တပ်မတော်တစ်ရပ်ထူထောင်ရန်မှာအလွန်အရေးကြီးကြောင်း...