လူဦးရေအပြောင်းအလဲအရွေ့၏ အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်နှင့်အနာဂတ် ( အပိုင်း-၁ )

နိဒါန်း

ကမ္ဘာကြီးအကြောင်းပြောလျှင် လူသားများအကြောင်းက စပြီးပြောရပေမည်။ လူသားများသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အသိဉာဏ်အရှိဆုံး သတ္တဝါများဖြစ်သည်။ လူသားတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက် များသည် ရလဒ်ပေါင်းများစွာကို ဖြစ်ထွန်းစေသည်။ ဤရလဒ်များတွင် လူဦးရေ အပြောင်းအလဲ အရွေ့များလည်း ပါဝင်သည်။

လူဦးရေကို ပြောမည်ဆိုလျှင် လူဦးရေအပေါ် လေ့လာသောဘာသာရပ်အကြောင်းကို စတင်စဉ်းစား ရပေလိမ့်မည်။ လူဦးရေအပြောင်းအလဲအရွေ့များသည် ဂေဟစနစ်ကို သက်ရောက်မှု များစွာ ဖြစ်စေနိုင်သည်။ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းကိုလည်း ပြောင်းလဲစေသည်။ ၎င်းသည် ပြည်သူ့ ကျန်းမာရေး၊ စီးပွားရေး၊ အနာဂတ်တွင် လူမှုရေးအရ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုများကဲ့သို့သော အကြောင်းအရာများစွာကို ပြောင်းလဲနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် လူဦးရေဆိုင်ရာ လမ်းကြောင်းများကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန် လိုအပ်ပြီး မှန်ကန်နေပါက ရေရှည်တည်တံ့စေရန် ထိန်သိမ်းရမည်ဖြစ်၍ ၊အကျပ်အတည်းဖြစ်လာပါကဖြေရှင်းရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

လူဦးရေအပြောင်းအလဲအရွေ့များ၏ လက်ရှိအခြေအနေ

လက်ရှိ လူဦးရေအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တွေ့ရှိချက်ပေါင်း မြောက်မြားစွာရှိပါသည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းများကြားတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူဦးရေ ၁၆.၂ သန်းနီးပါး (သို့မဟုတ်) ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့်(၄၆)ရာခိုင်နှုန်းတိုးလာသည်။

၁ ။ အသက် ၆၀ နှစ်အထက် လူဦးရေမှာ ၆၀၄၇၆၀၀၀ (စုစုပေါင်းလူဦးရေ၏ ၁၀.၉ ရာခိုင်နှုန်း) ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပျမ်းမျှမျော်မှန်းလူ့သက်တမ်းမှာ ၆၇.၈ နှစ်ဖြစ်သည်။ ပျမ်းမျှအသက်မှာ ၂၉ နှစ်ဖြစ်ပြီး ယခုနှစ်တွင်စုစုပေါင်းမွေးဖွားနှုန်း(၂.၁)ဖြစ်သည်။

၂ ။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကောက်ယူခဲ့တဲ့ လတ်တလော လူဦးရေ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ထိုင်းနိုင်ငံ က ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအားလုံး၏ ၇၀.၂% ရှိပြီး မလေးရှား၊ တရုတ်နဲ့ စင်္ကာပူမှာ အလုပ်လုပ်သော လူဦးရေ မှာ နည်းပါးပါသည်။ ဂျပန်နှင့် ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံတို့သည်လည်း သွားရောက်ကြသည့် နေရာများဖြစ်သည်။
လူဦးရေအပြောင်းအလဲအရွေ့သည် မွေးဖွားမှု၊ သေဆုံးမှုနှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုတို့အပေါ် မူတည်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စုစုပေါင်း မွေးဖွားနှုန်းသည် တဖြည်းဖြည်း လျော့ကျလာပြီး ပျမ်းမျှမျှော်မှန်းလူ့သက်တမ်း တဖြည်းဖြည်း တိုးလာနေပြီ ဖြစ်သည်။ သို့သော် ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်မှုသည် ပိုမိုမြင့်မားသည့် အဆင့်တစ်ခုအဖြစ် တိုးလာနေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်ပသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ အများအပြားရှိပြီး မြို့ပြများသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်သူ အများအပြား ရှိနေသည့်အတွက် စိန်ခေါ်မှုများစွာကို ရင်ဆိုင်ရနိုင်ခြေရှိသည်။ အထူးသဖြင့် လူစုလူဝေး အများအပြား ပေါ်ပေါက်လာသည်ဟု ဆိုရလိမ့်မည်။

၃။ ထို့ပြင် သက်ကြီးရွယ်အိုအရေအတွက် များလာသည်နှင့်  အလုပ်လုပ်နိုင်သော အသက်အရွယ်မှာ လည်းလျင်မြန်စွာလျော့နည်းလာမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ လူဦးရေအပြောင်းအလဲအရွေ့ကို စနစ်တကျမပြောင်းလဲနိုင်ပါပါက စီးပွားရေးအခြေအနေများ၊ နိုင်ငံရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် နည်းပညာတိုးတက်မှုများ အပါအဝင် အမျိုးမျိုးသော ပြောင်းလဲမှုများသည် လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေး အကျိုးဆက်များအပေါ် သိသိသာသာ သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါသည်။
လက်ရှိ လူဦးရေ အနေအထားအရ လူမှုရေးဆိုင်ရာ အကျိုးဆက်များမှာ ယဉ်ကျေးမှု ပွတ်တိုက်မှု၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် လူကုန်ကူးမှုတို့ ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ကျေးလက်ကျေးရွာများတွင် အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၄၀ ကြား အလုပ်လုပ်နေသူများ အလွန်ရှားပါးသော အနေအထားတွင်ရှိသည်။ ပရဟိတပွဲများနှင့် ဈာပနပွဲများတွင်ပို၍ထင်ရှားသည်။

မွေးဖွားနှုန်းနည်းခြင်းသည်ငယ်ရွယ်သောလူဦးရေအရွယ်အစားကို လျှော့ချခြင်းမှပေးသော အားနည်းချက် ဖြစ်သည်။ မွေးဖွားနှုန်းနည်းခြင်းသည် နောက်ဆုံးတွင် လူဦးရေလျော့နည်းမှုကို အရှိန်မြှင့်ပေးမည့် အသက်အရွယ်ဖွဲ့စည်းပုံသို့ဦးတည်သွားမည်ဖြစ်သည်။

တိုးပွားလာသော သက်ကြီးရွယ်အိုဦးရေသည် အပြုသဘောဆောင်သော အကြောင်းအရာ များသာမက အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သော အကြောင်းအရာများကိုပါ ပေးစွမ်းနိုင်သည်။ သက်ကြီးရွယ်အိုဦးရေသည် ၎င်းတို့၏ အဖိုးအဖွားများနှင့် အဘိုးအဘွားများကိုပင် ကလေးငယ်များ ပိုမိုသိရှိနားလည်ခြင်းအပါအဝင် အကျိုးကျေးဇူးများစွာရှိသည်။ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်သော သက်ကြီးရွယ်အိုများသည် လူ့အဖွဲ့အစည်း အတွက် သိသိသာသာ အကျိုးပြုနိုင်ပြီး ၎င်းတို့၏ အသိပညာ ကြွယ်ဝမှုများကို မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များထံ ဆက်လက်ပေးပို့နိုင်သည်။ သို့သော် လူတစ်ဦးချင်း အသက်ပိုရှည်ပါက၊ ဆက်စပ်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများသည် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုစနစ်များပေါ်တွင် သိသာထင်ရှားသော ဖိစီးမှုဖြစ်စေသည်။

၄။ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခြင်း၏ လူမှုရေးအကျိုးဆက်များတွင် အခြားအရာများထဲတွင် မိသားစု အသွင်ကူးပြောင်းမှု၊ မိသားစုပြိုကွဲမှု၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများကို စွန့်ပစ်ခြင်းနှင့် ကလေးများ၏ အလုပ်အကိုင်၊ကျန်းမာရေးနှင့်ပညာရေးဆိုင်ရာရလဒ်များပါဝင်သည်။

၅။  နိုင်ငံရပ်ခြားမှ ငွေလွှဲမှု များသည် မူလနိုင်ငံများတွင် တစ်ဦးချင်းဝင်ငွေကို တိုးစေသည်။ သို့သော် အိမ်ထောင်ပြုသည့်အရွယ်ဖြစ်သော အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် အရွယ်က ရှားပါလာသည်။ သို့သော်လည်း လက်ရှိပုံစံများအရ သက်ကြီးရွယ်အိုများသည် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက် မှုနှင့် ပင်စင်စနစ်များအတွက် ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေနိုင်သော အလုပ်ခွင်အသက်အရွယ်နှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများ တိုးမြင့်လာမှု လျော့နည်းလာမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ စီးပွားရေး မျက်နှာစာတွင် ယင်းကြောင့် စီးပွားရေးချဲ့ထွင်မှု ရပ်တန့်သွားကာ သက်ကြီးရွယ်အိုများကို ဝန်ဆောင်မှုပေးသည့် ကဏ္ဍများဆီသို့ ရွေ့လျားသွားနိုင်သည်။ လူဦးရေစာရင်း အပြောင်းအလဲ များသည် အလုပ်သမားဈေးကွက်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်။

ဤလမ်းကြောင်းသည် မပြောင်းလဲပါက၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် ကလေးငယ်များကဲ့သို့ ထိခိုက် လွယ်သော အုပ်စုများနှင့် ဆက်နွယ်နေသော ပြဿနာများကို ခက်ခက်ခဲခဲ ကြုံတွေ့ရနိုင်ဖွယ်ရှိနေသည်။ ထို့အပြင် လုပ်သားရှားပါးမှု၊ ပညာရှင် ရှားပါးမှုနှင့် နိုင်ငံတော် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ပတ်သက်သော လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် အကျပ်အတည်း ပြဿနာသည်လည်း ခက်ခဲမည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် လူဦးရေများသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံများကြားတွင် တည်ရှိသောကြောင့်  ပထဝီနိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်ရန် ကာကွယ်ရေး လူ့စွမ်းအား အရင်းအမြစ် လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် အလွန်ခက်ခဲပေမည်။ ထို့အပြင် လုပ်သားရှားပါးမှုကြောင့် စက်ရုံများ အပါအဝင် စိုက်ပျိုးရေး ကဏ္ဍများကိုလည်း များစွာ ထိခိုက်နိုင်သည်။ ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် ကျွမ်းကျင်သူများ ရှားပါးမှု ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပြီး ကျွမ်းကျင်သူများ မွေးထုတ်ပေးရန် ခက်ခဲနိုင်သည်။ အသေးစိတ်ဆွေးနွေးရမယ်ဆိုရလျှင် လက်ရှိဦးတည်ချက်က မပြောင်းလဲလျှင် ကောင်းသည့်အချက်က နိုင်ငံရပ်ခြား ၀င်ငွေသာရနိုင်ပြီး ဆိုးသည်က ကဏ္ဍအားလုံးအတွက် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် အခက်အခဲ များစွာနှင့် ရင်ဆိုင်တွေ့ကြုံရဖို့ ရှိနေသည်။လက်ရှိအခြေအနေအရ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကျေးရွာအချို့တွင် မုဆိုးမအများစုသာ နေထိုင်ကြ သည်။ ကျေးလက်ဒေသအခြေစိုက် အခြေခံကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု လုပ်ငန်း၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည့် ကျန်းမာရေးပညာပေးအစီအစဉ်များကို အကောင်အထည် ဖော်ရာတွင်ဤသည်ကိုတွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

အနာဂတ်၏ လူဦးရေပုံစံ

အနာဂတ်၏ နောက်ထပ်နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းသော အခြားရွေးချယ်နိုင်သော လူဦးရေ ပုံသဏ္ဍာန်သည် လူဦးရေတိုးပွားမှု၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် လူမှုဖူလုံရေးတို့အကြား ဟန်ချက်ညီမှုရှိသည့် နေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ယင်းတွင် ရေရှည်တည်တံ့သော လူဦးရေတိုးပွားမှု၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် လူမှုဖူလုံရေးတို့ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။

ခေတ်ပြိုင်သမိုင်းတွင် ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး ပြိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ကိုက်ညီသော လူဦးရေ အတိုင်းအတာရှိရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် တိုးပွားလာသော လူဦးရေကိုလည်း ရေရှည်တည်တံ့သော နည်းလမ်း ဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။ စဉ်ဆက်မပြတ် လူဦးရေတိုးပွားမှုသည် လူ့ယဉ်ကျေးမှု၏ သယ်ဆောင်နိုင်မှုစွမ်းရည်နှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိသော နှုန်းထားဖြင့် လူဦးရေ တိုးပွားမှုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် လူဦးရေတိုးပွားမှုနှင့် စားနပ်ရိက္ခာ၊ ရေနှင့် စွမ်းအင်ကဲ့သို့သော အရင်းအမြစ်များရရှိမှုအကြား ဟန်ချက်ညီမှုကိုရှာဖွေရန်လိုအပ်သည်။                                                                                                                       

၂၀၁၄-ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူချိန်တွင် ပြည်ထောင်စုလူဦးရေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း အောက်သည် ဘေးကင်းသော သောက်သုံးရေကို အသုံးပြုသည်ဟု ယူဆချက်ကိုတွေ့ပါသည်။ မြို့ပြ နေထိုင်သူများ (၈၇ ရာခိုင်နှုန်း) သုံးစွဲမှုနှုန်းမှာ ပိုမိုမြင့်မားသော်လည်း ကျေးလက်နေသူများ (၆၂) ရာခိုင်နှုန်း ထက် များစွာ နိမ့်ကျသည်။ လက်လှမ်းမီမှု အလွန်ရှားပါးပြီး မညီမမျှဖြစ်နေသည်မှာ လျှပ်စစ်မီးရရှိမှုပဲ  ဖြစ်သည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် အလင်းရောင်နှင့် ချက်ပြုတ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်အတွက် လျှပ်စစ်မီး ရရှိမှုမှာ သုံးပုံတစ်ပုံသာရှိပြီး ရန်ကုန်တိုင်း ဒေသကြီးတွင် လူဦးရေ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် သုံးစွဲနိုင်ကြသည်။ သို့သော် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် လူဦးရေ၏ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသာ လျှပ်စစ်မီးကို သုံးစွဲကြရသည်။။ ရန်ကုန်မှလွဲ၍ ပြည်နယ်/ တိုင်းဒေသကြီးအားလုံးတွင် လူဦးရေ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းအောက်တွင်သာ လျှပ်စစ်မီး သုံးစွဲနိုင်သည်။

မောင်ကျော်

ရည်ညွှန်း

1. ‘MyanmarCensusAtlas_lowres.pdf’ (no date a). Available at: https://myanmar.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/MyanmarCensusAtlas_lowres.pdf (Accessed: 17 February 2023).
2. Myanmar | Demographic Changes (no date). Available at: https://www.population-trends-asiapacific.org/data/MMR (Accessed: 17 February 2023).
3. Diaspora | social science | Britannica (no date). Available at: https://www.britannica.com/topic/diaspora-social-science (Accessed: 17 February 2023).
4.  Davu, S. (2015) ‘The Impact of the Increase in Life Expectancy’, Segue Technologies, 20 May. Available at: https://www.seguetech.com/the-impact-of-the-increase-in-life-expectancy/ (Accessed: 17 February 2023).
5. ‘38528396.pdf’ (no date). Available at: https://www.oecd.org/dev/38528396.pdf (Accessed: 17 February 2023).
6. ‘MyanmarCensusAtlas_lowres.pdf’ (no date a). Available at: https://myanmar.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/MyanmarCensusAtlas_lowres.pdf (Accessed: 17 February 2023)

(ယခုဆောင်းပါးပါ အချက်အလက်များနှင့် အကြောင်းအရာများ၊ အမြင်သဘောထားများသည် ဆောင်ပါးရှင်၏ အာဘော်သာဖြစ်ပြီး LAMP အဖွဲ့၏ အာဘော်မဟုတ်ပါ။)